Видеоэкспонаты
Решаем вместе
Расскажите, как музей может стать лучше?
Ждём ваших предложений
Дьөгүөр Мэхээйилэбис Поликарпов
5 февраля 2021
Номоххо киирбит Дьенкуудэ эбэ кытылыгар таалалаан уескээбит, айылга кэрэтин таба керен хоьуйан ырыага ыллаппыт, Ньурба улууьун, Чуукаар нэьилиэгин таптаан терут сир оностон «ырыаьыт куттаах» дьону-сэргэни иитэн таьаарбыт, Чуукаардары республикага киэннин иьитиннэрбит, билиьиннэрбит бары келуенэ дьоно убаастыыр, утуетук саныыр ытыктыыр киьибит Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов ебугэлэригэр айаннаата…
Саха итэгэлинэн киьи бу орто дойдуттан тыына быстыбыт кунуттэн 40 хонук кэритэр…ити кэмнэ бокуонньук туьунан утуе тылынан ахтан биьиги сирдээги дьон кини дууьата ырайга, уеьээ дойдуга тиксэригэр кемелеьуехтээх эбиппит.Киьи бу олоххо, орто дойдуга теье-хачча утуену онорбутунан, сырдыгынан сыдьаайан сылдьыбытынан уеьээннилэргэ сыаналанан салгын кута салаллар, буор кута терут сиргэ инэр, ийэ кута айбыт ебугэлэригэр теннер…
Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов, саха республикатын мелодистарын кэккэлэригэр ааспыт уйэттэн бастакы куеннэ сылдьар туспа буочардаах, сегурээбэт сурэхтээх, ураты тэтимнээх, матыыптаах самодеятельнай композитор буолар. Тылга-еске, ырыа ис хоьоонугар, историятыгар бэт кичэллээхтик сыьыаннаьар, толкуйдуур, ырытар, сыаналыыр айылгаттан ураты дьогурдаах буолан, кини айар улэтин репертуара сурдээх баай ис хоьоонноох уонна балай да киэн.
Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов саха норуотун тапталлаах поэттарын ыллаппыт, ытаппыт, долгуппут «ырыаьыт поэттары» ууннэрэн, кинилэр айымньыларын уьун тыыннаабыт уйэлэргэ ырыа туьулгэтигэр мэнэ ейдебунньуктэри туруорбут ураты суоллаах иистээх урдук таьымнаах музыкант буолар. Ол курдук, Семен Данилов, Степан Васильев, Петр Тобуруокап, Моисей Ефимов, Николай Чуор, Степан Дадаскинов, Ксенофонт Уткин уо.д.а.
Кини айбыт ырыалара «Ньургуьуннар», «Ньурба кыыьа», «Сунтаар кыыьа», «Кыталыктар», «Киэн Ньурба», «Бу мин Дьокуускайым», «Халыма», «Хохочой» уода саха омук баарын тухары, саха омук ырыаьытын тухары- уостан туспэт ырыалар тиьиликтэригэр киирэн уьун уйэлэниэхтэрэ, келуенэттэн келуенэгэ ыллана туруохтара диэн эрэнэбит.
Дьегуер Мэхээйилэбис Чуукаар нэьилиэгэ биир ураты бэлиэ суолун теруттээн тэлбит енетун хайа да келуенэ дьоно умнуо суохтара. Ол курдук кини нэьилиэк дьонугар-сэргэтигэр ырыа кутун инэрэн, уйэтин тухары сылайбакка, элэйбэккэ, ыалдьабын диэн суламмакка, сууламмакка улахан ыарыы ытарчалыы ылан, супту оборон кууьун-уогун эьиэр дылы санаатынан, багатынан мэлдьи биир дойдулаахтарын, ырыага дьарыктаабыт, бииргэ улэлээбит, уерэппит оголорун туьунан хайаан да саныы, ырыатынан кынаттыы сыппыт буолуохтаах… Кини ылыннарыылаах ыпсарыылаах кэпсэтиилээх, сатабыллаах салайар дьогурдаах уонна культура, искусство эйгэтигэр авторитеттаах буолан Чуукаар ырыаьыттарын куоластара Саха иьитиннэрэр-кердерер киинин кемус архыыбыгар музыкальнай искусство историятыгар уйэлэргэ киирэн хаалла. Онтон, Дьокуускай к улахан сыаналарыгар ытыс хабыллар тыаьынан туолбут догуьуолга уйдаран нэьилиэк эр дьоннорун, дьахталларын, биирдиилээн толорооччуларын олохторугар умнуллубат утуе ейдебуллэри хаалларбыта бу эмиэ нэьилиэк, улуус, республика культурнай ологун хатыламмат кэрэьитэ буолар.
Дьегуер Мэхээйилэбис саха профессиональнай композитордара ЗК Степановтыын, ВВ Ксенофонтовтыын, КА Герасимовтыын, Полина Ивановалыын бэт чугастык алтыспыттара. Музыка деятеллэриниин ВС Жирковтуун, АА Пилецкаялыын, АА Моргусовтыын, АВ Егоровтыын уода айымньылаахтык улэлээбитэ. Саха ырыата сайдар сагахтарын, билинни кэмнэ туругун туьунан элбэхтик кэпсэппит, дьуулэспит буолуохтаахтар..
Бу олорон толкуйдаатахха, Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов былыр, санаа курдук Новосибирскай, Свердловскай, Москва, Ленинград к консерваторияларыгар баран уерэммитэ буоллар: кини беден, уйэлээх, сахалыы тыыннаах, эйгэлээх айымньылары айбыт композитор буолуон эмиэ септеех этэ…Дьылга хаан айылгаттан талааннаах ырыаьыт куттаах самодеятельнай композиторы биьиэхэ Чуукаардарга сирдээн агалбытыгар биьиги мунура суох махтанабыт. Кини уерэппит оголоруттан 2 ого М Мусоргскай аат. Екатеринбурдаагы консерваторияны, 20- чэ ого М Жирков аат ДьМУ, А Макарова аат КИ К, ААГИКИ ны бутэрэн республика араас улуустарыгар, Дьокуускай к айымньылаахтык улэлииллэр.
Музыка эйгэтигэр урдук таьымнаах ырыа айааччы, дьону-сэргэни ырыага сирдээччи, ырыаннан киьи ологун сырдатааччы, кэрэгэ сырдыкка сирдээччи, умсулганнаах уйаара-кэйээрэ биллибэт абыланнаах эйгэни ис сурэгиттэн себулээн ологун онно анаан толору элбэх киьини дьолунан, уерууннэн толорон орто туруу бараан дойдуга ананан кэлэн, ол аналыттан харыс да халбарыйбакка дьон, норуот туьугар урдук миссияны толорбут кунду Учууталбыт Дьегуер Мэхээйилэбис быдан быралыйар дьылларга быраьаай! Ийэ сирин сымнагас буора, тереебут дойдун намылхай хаара, сирилиир сиккиэр тыала, уьун уугар утуйаргар бигии, биьиктии турдуннар. Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов уруу-харылы, аймах-билэ дьонугар, коллегаларгар, доготторугар, уерэнээччилэригэр дирин кутургаммын тиэрдэбин.Бука бары этэннэ буолун.
Саха итэгэлинэн киьи бу орто дойдуттан тыына быстыбыт кунуттэн 40 хонук кэритэр…ити кэмнэ бокуонньук туьунан утуе тылынан ахтан биьиги сирдээги дьон кини дууьата ырайга, уеьээ дойдуга тиксэригэр кемелеьуехтээх эбиппит.Киьи бу олоххо, орто дойдуга теье-хачча утуену онорбутунан, сырдыгынан сыдьаайан сылдьыбытынан уеьээннилэргэ сыаналанан салгын кута салаллар, буор кута терут сиргэ инэр, ийэ кута айбыт ебугэлэригэр теннер…
Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов, саха республикатын мелодистарын кэккэлэригэр ааспыт уйэттэн бастакы куеннэ сылдьар туспа буочардаах, сегурээбэт сурэхтээх, ураты тэтимнээх, матыыптаах самодеятельнай композитор буолар. Тылга-еске, ырыа ис хоьоонугар, историятыгар бэт кичэллээхтик сыьыаннаьар, толкуйдуур, ырытар, сыаналыыр айылгаттан ураты дьогурдаах буолан, кини айар улэтин репертуара сурдээх баай ис хоьоонноох уонна балай да киэн.
Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов саха норуотун тапталлаах поэттарын ыллаппыт, ытаппыт, долгуппут «ырыаьыт поэттары» ууннэрэн, кинилэр айымньыларын уьун тыыннаабыт уйэлэргэ ырыа туьулгэтигэр мэнэ ейдебунньуктэри туруорбут ураты суоллаах иистээх урдук таьымнаах музыкант буолар. Ол курдук, Семен Данилов, Степан Васильев, Петр Тобуруокап, Моисей Ефимов, Николай Чуор, Степан Дадаскинов, Ксенофонт Уткин уо.д.а.
Кини айбыт ырыалара «Ньургуьуннар», «Ньурба кыыьа», «Сунтаар кыыьа», «Кыталыктар», «Киэн Ньурба», «Бу мин Дьокуускайым», «Халыма», «Хохочой» уода саха омук баарын тухары, саха омук ырыаьытын тухары- уостан туспэт ырыалар тиьиликтэригэр киирэн уьун уйэлэниэхтэрэ, келуенэттэн келуенэгэ ыллана туруохтара диэн эрэнэбит.
Дьегуер Мэхээйилэбис Чуукаар нэьилиэгэ биир ураты бэлиэ суолун теруттээн тэлбит енетун хайа да келуенэ дьоно умнуо суохтара. Ол курдук кини нэьилиэк дьонугар-сэргэтигэр ырыа кутун инэрэн, уйэтин тухары сылайбакка, элэйбэккэ, ыалдьабын диэн суламмакка, сууламмакка улахан ыарыы ытарчалыы ылан, супту оборон кууьун-уогун эьиэр дылы санаатынан, багатынан мэлдьи биир дойдулаахтарын, ырыага дьарыктаабыт, бииргэ улэлээбит, уерэппит оголорун туьунан хайаан да саныы, ырыатынан кынаттыы сыппыт буолуохтаах… Кини ылыннарыылаах ыпсарыылаах кэпсэтиилээх, сатабыллаах салайар дьогурдаах уонна культура, искусство эйгэтигэр авторитеттаах буолан Чуукаар ырыаьыттарын куоластара Саха иьитиннэрэр-кердерер киинин кемус архыыбыгар музыкальнай искусство историятыгар уйэлэргэ киирэн хаалла. Онтон, Дьокуускай к улахан сыаналарыгар ытыс хабыллар тыаьынан туолбут догуьуолга уйдаран нэьилиэк эр дьоннорун, дьахталларын, биирдиилээн толорооччуларын олохторугар умнуллубат утуе ейдебуллэри хаалларбыта бу эмиэ нэьилиэк, улуус, республика культурнай ологун хатыламмат кэрэьитэ буолар.
Дьегуер Мэхээйилэбис саха профессиональнай композитордара ЗК Степановтыын, ВВ Ксенофонтовтыын, КА Герасимовтыын, Полина Ивановалыын бэт чугастык алтыспыттара. Музыка деятеллэриниин ВС Жирковтуун, АА Пилецкаялыын, АА Моргусовтыын, АВ Егоровтыын уода айымньылаахтык улэлээбитэ. Саха ырыата сайдар сагахтарын, билинни кэмнэ туругун туьунан элбэхтик кэпсэппит, дьуулэспит буолуохтаахтар..
Бу олорон толкуйдаатахха, Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов былыр, санаа курдук Новосибирскай, Свердловскай, Москва, Ленинград к консерваторияларыгар баран уерэммитэ буоллар: кини беден, уйэлээх, сахалыы тыыннаах, эйгэлээх айымньылары айбыт композитор буолуон эмиэ септеех этэ…Дьылга хаан айылгаттан талааннаах ырыаьыт куттаах самодеятельнай композиторы биьиэхэ Чуукаардарга сирдээн агалбытыгар биьиги мунура суох махтанабыт. Кини уерэппит оголоруттан 2 ого М Мусоргскай аат. Екатеринбурдаагы консерваторияны, 20- чэ ого М Жирков аат ДьМУ, А Макарова аат КИ К, ААГИКИ ны бутэрэн республика араас улуустарыгар, Дьокуускай к айымньылаахтык улэлииллэр.
Музыка эйгэтигэр урдук таьымнаах ырыа айааччы, дьону-сэргэни ырыага сирдээччи, ырыаннан киьи ологун сырдатааччы, кэрэгэ сырдыкка сирдээччи, умсулганнаах уйаара-кэйээрэ биллибэт абыланнаах эйгэни ис сурэгиттэн себулээн ологун онно анаан толору элбэх киьини дьолунан, уерууннэн толорон орто туруу бараан дойдуга ананан кэлэн, ол аналыттан харыс да халбарыйбакка дьон, норуот туьугар урдук миссияны толорбут кунду Учууталбыт Дьегуер Мэхээйилэбис быдан быралыйар дьылларга быраьаай! Ийэ сирин сымнагас буора, тереебут дойдун намылхай хаара, сирилиир сиккиэр тыала, уьун уугар утуйаргар бигии, биьиктии турдуннар. Дьегуер Мэхээйилэбис Поликарпов уруу-харылы, аймах-билэ дьонугар, коллегаларгар, доготторугар, уерэнээччилэригэр дирин кутургаммын тиэрдэбин.Бука бары этэннэ буолун.
